در حال بارگذاری ...
صفحه اصلی2021-08-30T18:49:10+04:30

موقوفات نایب الصدر حافظی رشتی

وقف عمل امینانه به نیات واقفین و رفع نیاز جامعه

وقف چیست؟

همانطور که بسیاری از مردم می دانند، وقف یکی از سنت های اسلامی و جزو برترین ثواب ها و فضیلت هایی می باشد که در فقه اسلامی تعریف شده است. همچنین می توان آن را یکی از زیر ساخت های اقتصادی جهان اسلام دانست که  واقف از راه نیکوکاری و کمک به هم نوعان اموالی را که خود صاحب آن است در اختیار امور خیریه و عام‌المنفعه قرار می دهد.

وقف در لغت به معنای به معنای ایستادن، ساکن بودن حبس کردن و در معنای فقهی حبس ما یملک و جلوگیری از نقل و انتقال آن به دیگری چه از طریق خرید و فروش و چه از طریق بخشش است.

در قانون و طبق ماده 55 قانون مدنی، وقف آن است که عین مال، حبس و منافع آن تسبیل شود. مقصود از حبس عین، جدا ساختن ملک (فک ملک) از دارایی مالک و مصون داشتن آن از نقل و انتقال است. همچنین تسبیل به این مفهوم است که مالی در راه خدا و یا در راهی که مورد نظر واقف بوده قرار بگیرد. در واقع می توان معنی این ماده از قانون را اینگونه ساده تر کرد. وقف نگه داشتن اصل ملک و جاری ساختن منفعت آن در راه خیر است.

تعاریف

این عقد مانند هر عقد دیگری که بین طرفین ایجاد شده، از ارکانی تشکیل می شود که طرفین آن، واقف و موقوف علیه هستند. در شرع و قانون، هر یک از این ارکان باید واجد شرایط شرعی و قانونی خاص خود باشند تا وقف به صورت صحیح تحقق یابد. به زبان دیگر شرایطی که برای هر یک از این سه رکن ذکر می‌شود، شرایط صحت وقف است.در ادامه به توضیح سه رکن اصلی می پردازیم.

  1. واقف
  2. موقوف علیه
  3. عین موقوفه

واقف یعنی شخصی که مالش را در راستای استفاده خیر وقف کند. واقف باید دارای اهلیت قانونی و شرعی برای بستن قرارداد بوده که این اهلیت به معنای این است که واقف بالغ، عاقل و مختار بوده و حق تصرف در مال خود را داشته باشد. بنابراین سفیه و یا ورشکسته که از تصرف در مال خود منع شده، نمی‌تواند اموال خود را وقف کند اما مسلمان بودنِ واقف شرط نیست، بنابراین انجام این عقد توسط کافر نیز صحیح است. همچنین در ماده 57 قانون مدنی ذکر شده که واقف باید مالک مال وقفی باشد. بنابراین شرط درستی وقف این است که شخص واقف باید مالکِ ملک موقوفی بوده و  از نظر حقوقی نیز صلاحیت مالکیت را داشته باشد یعنی عقل، بلوغ، قصد و رضایت.

دومین رکن از ارکان عقد وقف، موقوف علیهم است. موقوف علیه یعنی کسی یا کسانی که مال به نفع آنها وقف شده و حق استفاده از مال موقوفه را دارند. به تبع اینکه موقوف علیه شخص خاصی بوده یا اداره اوقاف است، وقف به دو دسته عام و خاص تقسیم می شود و در هر دو صورت موقوف علیهم باید سه ویژگی داشته باشند:
  • وقف عام: مال در جهت منافع عمومی وقف شده باشد مانند مساجد، مراکز درمانی، بهزیستی، مدارس و…
  • وقف خاص: مال بر اشخاص مشخصی واقف است مانند فرزندان، کارمندان یک اداره، کارگران و…

آخرین نوشته ها

رفتن به بالا